వైదిక గణపతి

వైదిక గణపతి - సద్గురు శ్రీ అనిరుద్ధ బాపు గారి దినపత్రిక ప్రత్యక్షలో సంపాదకీయం (15-12-2006)

"ఋగ్వేదంలోని 'బ్రహ్మణస్పతి-సూక్తం' మరియు అథర్వవేదంలోని 'గణపతి-అథర్వశీర్షం' పేరుతో పిలువబడే ఒక ఉపనిషత్తు - ఈ రెండు పరిపూర్ణ ఆధారాలతో శ్రీ గణేశుని వైదిక ప్రమాణం నిరూపించబడుతుంది.

ఋగ్వేదంలోని మూల మంత్రం క్రింది విధంగా ఉంది -

ఓం గణానాం త్వాం గణపతిం హవామహే కవిం కవీనాముపమశ్రవస్తమమ్‌‍|

జ్యేష్ఠరాజం బ్రహ్మణామ్ బ్రహ్మణస్పత ఆ నః శృణ్వన్నూతిభిః సీద సాదనమ్‌‍||

ఋగ్వేదం 2/23/1

భావార్థం: సముదాయాలకు ప్రభువైన నీవు గణపతి, జ్ఞానులందరిలో నీవు శ్రేష్ఠుడు, కీర్తివంతులందరిలో నీవు అత్యున్నతుడు మరియు నీవే సర్వాధికారులకు అధిపతి. నిన్ను మేము అత్యంత ఆదరంతో ఆహ్వానిస్తున్నాము, నీవు నీ సర్వశక్తులతో వచ్చి ఈ ఆసనంపై (మూలాధార చక్రంలో) విరాజిల్లు. (మూలాధార చక్రం యొక్క ఆసనంపై నీ అధికారం మాత్రమే చెల్లుబాటు కావాలి.)

శ్రీ బ్రహ్మణస్పతి పూజ సమయంలో సద్గురు శ్రీ అనిరుధ్ధ పాపు.

శ్రీ బ్రహ్మణస్పతి పూజ సమయంలో సద్గురు శ్రీ అనిరుధ్ధ బాపు.

బ్రహ్మణస్పతి వైదిక దేవత యొక్క ఒక పేరు గణపతి, అంటే గణపతి యొక్క మరొక పేరు బ్రహ్మణస్పతి. వైదిక కాలంలో ప్రతి శుభకార్యం బ్రహ్మణస్పతి ఆవాహనతోనే ప్రారంభమయ్యేది మరియు నేటికీ అదే మంత్రంతో గణపతిని ఆహ్వానించి పవిత్ర కార్యాలను ప్రారంభిస్తారు. ఎలాగైతే ఋగ్వేదంలోని బ్రహ్మణస్పతి జ్ఞానదాత మరియు శ్రేష్ఠ జ్ఞానియో, గణపతి కూడా జ్ఞానదాత మరియు బుద్ధిదాత దైవం. బ్రహ్మణస్పతి చేతిలోని స్వర్ణ గొడ్డలి నేటికీ గణపతి చేతిలో ఉంది. భారతదేశ ప్రాచీన చరిత్రలో 'సమన్వయం' ప్రధాన సూత్రంగా ఉన్నందున, అనేక దేవతలు ఆధ్యాత్మిక స్థాయిలో ఏకమయ్యారు. 'వేదాలలోని ప్రతిదీ బ్రహ్మమే' అనే తత్వంతో మరియు 'ఏకం సత్ విప్రా బహుధా వదంతి' (ఆ మూల ఉనికి (పరమేశ్వరుడు) ఒకటే; జ్ఞానులు దానిని అనేక పేర్లతో తెలుసుకుంటారు లేదా ఆహ్వానిస్తారు) అనే భావనతో, అనేక విగ్రహాలు మరియు అనేక రూపాలు ఉన్నప్పటికీ, భారతీయ సంస్కృతిలో వివిధ శాఖల ఆరాధనీయ దేవతల ఏకత్వాన్ని ఆచరణాత్మక స్థాయిలో నిరూపించడంలో ఎప్పుడూ ఇబ్బంది రాలేదు.

భారతీయ సంస్కృతి యొక్క లోకమానసంలో పరమాత్మ యొక్క వివిధ రూపాల వెనుక ఉన్న ఏకత్వం, అనగా కేశవత్వం యొక్క జ్ఞానం ఎంత బలంగా మరియు లోతుగా పాతుకుపోయిందంటే, సామాన్య విద్యావంతులకు లేదా నిరక్షరాస్యులైన సమాజానికి కూడా 'గణపతి ఆర్యదేవుడా, వైదిక దేవుడా, చిన్న చిన్న తెగల దేవుడా లేక వేదాలలో అస్తిత్వం లేని మరియు పురాణాల నుండి ఉద్భవించిన దేవుడా' వంటి వివాదాలకు ఎలాంటి అర్థం ఉండదు. ఈ వివాదాలు కేవలం కొందరు నిజాయితీగల చరిత్రకారులకు లేదా తథాకథిత నాస్తిక బుద్ధిజీవుల కోసం మాత్రమే. నిజమైన మరియు నిజాయితీగల చరిత్ర పరిశోధకులు తమ దైవత సంబంధిత పరిశోధనను కేవలం సంస్కృతి చరిత్రకు మార్గదర్శక స్తంభాలుగా మాత్రమే ఉపయోగిస్తారు, అయితే కుత్సిత బుద్ధితో అలాంటి పరిశోధన చేసేవారు సమాజంలో చీలికలు సృష్టించడానికి అలాంటి పరిశోధనలను ఉపయోగించుకుంటారు, ఏ మార్గంలో అయినా మరియు ఎవరైనా దైవత సంబంధిత పరిశోధన చేసినా లేదా తమ సొంత అభిప్రాయం ప్రకారం దైవత సంబంధిత ఆలోచనలు వ్యక్తం చేసినా, ఆ దైవత ఆధ్యాత్మిక ఉనికికి ఎప్పుడూ ప్రమాదం వాటిల్లదు.

సద్గురు శ్రీ అనిరుధ్ధ పాపు బ్రహ్మణస్పతికి దుర్వాకూర్చెతో అర్చన చేస్తూ ఉన్నారు.

సద్గురు శ్రీ అనిరుధ్ధ బాపు బ్రహ్మణస్పతిని దుర్వాంకురాలతో అర్చన చేస్తూ ఉన్నారు.

గణపతిని ఎవరి దేవుడిగా నిర్ణయించినా, 'విశ్వం యొక్క ఘనప్రాణం' అనే గణపతి యొక్క మూల స్వరూపం మారదు లేదా ఎన్నటికీ కనుమరుగు కాదు, ఎందుకంటే గణపతి ఏ పరిశోధకుల పరిశోధనల ద్వారా నిరూపితమై ప్రసిద్ధి చెందలేదు; గణపతి అనే దైవం భక్తి మరియు జ్ఞానాల సమన్వయాన్ని సాధించిన ఋషుల చింతన ద్వారా తన మూల రూపంలో వ్యక్తమైంది, భక్తుల హృదయాలలో ప్రేమతో స్థిరపడింది మరియు ఆరాధకుడు మరియు ఆరాధనీయుల పరస్పర ప్రేమ వల్ల ప్రసిద్ధి చెందింది. కాబట్టి, ఋగ్వేదంలోని బ్రహ్మణస్పతి వేరే ఎవరో మరియు గణపతి అని పిలువబడ్డాడు అనే తర్కంతో భక్తుల హృదయానికి ఎలాంటి సంబంధం లేదు. శివ పార్వతి పుత్రుడు ఈ గణపతి, అందుకే అన్ని ఆరాధకులకు మరియు పంతుల శుభకార్యాలలో ప్రథమ గౌరవ స్థానాన్ని పొందుతాడు. శైవ, దేవీ-ఆరాధకులు, వైష్ణవ, సూర్యోపాసకులు వంటి వివిధ సంప్రదాయాలలో కూడా గణపతి ఒక అందమైన వారధిని నిర్మిస్తాడు.

అథర్వవేదంలో శ్రీ గణపతి-అథర్వశీర్షం అనే శ్లోకం చాలా సుస్పష్టమైన పదాల్లో ఇప్పటికీ ప్రచలితమైన మరియు అందరితో గుర్తింపు పొందిన గణపతి స్వరూపాన్ని, ఆయుధాలను మరియు స్వభావ విశేషాలను వివరించుతొంది. ఈ అథర్వశీర్షంలోని గణపతి రూపం ద్వారా స్పష్టంగా 'నీవు రుద్ర, విష్ణు, అగ్ని, ఇంద్ర, చంద్ర, సూర్య, వరుణ - అన్నీ నీవే' అని స్పష్టంగా ఉచ్చరించబడింది. అలాంటప్పుడు, ఈ అన్ని రూపాల చారిత్రక సందర్భాలను గణపతి యొక్క చారిత్రక సందర్భాలతో పోల్చి చూడటం వల్ల ఏమి ప్రయోజనం? అలాంటి పరిశోధనలు ఖాళీగా ఉన్నవారి నిరర్థక మరియు డొల్ల మాటలు, మరియు అవి సంస్కృతి సంరక్షణకు ఏమాత్రం ఉపయోగపడవు.


బ్రహ్మణస్పతి విగ్రహానికి అభిషేకం జరుగుతోంది.

జ్ఞానమార్గంలో శ్రేష్ఠులు, వివాదరహితులైన సంతశ్రేష్ఠులు శ్రీ జ్ఞానేశ్వర్ మహారాజ్, జ్ఞానేశ్వరి ప్రారంభంలోనే -

ఓం నమో జీ ఆద్యా. వేద ప్రతిపాద్యా.

జై జై స్వసంవేద్యా. ఆత్మరూపా||

దేవా తూచి గణేషు. సకలార్థమతిప్రకాశు.

మ్హనే నివృత్తిదాసు. అవధారిజో జీ||

(భావార్థం: ఓ ఆద్య దేవా మీకు నమస్కారం వేదాల ద్వారా ప్రతిపాదితుడవు జయహో జయహో స్వతంత్రంగా బోధించబడినవాడవు, ఆత్మస్వరూపుడవు. ఓ దేవా! నీవే గణేశుడవు, సకలార్థలావిషయమైన బుద్దిని ప్రసాదించేవాడవు. అని నివృత్తి దాసుడు ప్రాణమించుచున్నాడు - అక్షధారిణివి నీవే స్వామీ !)

పాపు మార్గదర్శనం ప్రకారం ప్రతి సంవత్సరం జరిగే శ్రీ మాఘీ వినాయకోత్సవంలో సమూహ అధర్వశీర్ష పఠనం.

బాపూజీ మార్గదర్శనంలో ప్రతి సంవత్సరం నిర్వహించబడే శ్రీ మాఘీ గణేశోత్సవంలో, సామూహిక శ్రీ గణపతి అథర్వశీర్ష పఠనం

అని శ్రీ మహా గణపతి గురించి స్పష్టంగా వ్రాసి ఉంచారు. గణపతి మరియు బ్రహ్మణస్పతి ఒకరు కాదని మరియు వేదాలలో గణపతి యొక్క ప్రతిపాదన లేదని భావిస్తే, శ్రీ జ్ఞానేశ్వర్ మహారాజ్ యొక్క ఈ వచనం దానికి బలంగా వ్యతిరేకంగా నిలుస్తుంది. చరిత్ర అధ్యయనం మరియు పరిశోధన ఎన్ని సాధనాల ద్వారా చేసినా, కాలం యొక్క ప్రచండ శక్తివంతమైన ప్రవాహంలో అందుబాటులో ఉన్న సాధనాలు మరియు సూచనల కంటే వేల రెట్లు ఎక్కువ విషయాలు కనుమరుగై ఉంటాయి, కాబట్టి ముఖ్యంగా సాంస్కృతిక చరిత్రను పరిశోధించేటప్పుడు ఎవరూ తమ అభిప్రాయాన్ని ఏకైక సత్యంగా సమర్పించలేరు. సజీవ సంస్కృతి యొక్క ఒక ప్రధాన లక్షణం దాని ప్రవాహ గుణం, అంటే సంస్కృతి యొక్క ప్రయాణం, ఇది అక్షరాలా లక్షల కారణాల వల్ల సంభవించిన మార్పులు. ఈ మార్పుల నుండి పూర్తిగా మరియు నిశ్చలంగా మిగిలిపోయేది పూర్తి సత్యమే, మరియు సత్యం అంటే కేవలం నిజమైన వాస్తవం కాదు, సత్యం అంటే పవిత్రతను సృష్టించే వాస్తవం మరియు అలాంటి పవిత్ర వాస్తవం నుండి ఆనందం ఉద్భవిస్తుంది మరియు అందుకే భక్తుల హృదయం అటువంటి 'సత్యం'తో సంబంధం కలిగి ఉంటుంది, కేవలం కాగితం మరియు ఆధారాల ముక్కలతో కాదు.

బ్రహ్మణస్పతి-సూక్తం మరియు అథర్వశీర్షం గణపతి యొక్క వైదిక స్వరూపాన్ని నిరూపిస్తాయో లేదో అనేదానితో నాకు ఏమాత్రం సంబంధం లేదు, ఎందుకంటే వేల సంవత్సరాలుగా మానవ సమాజం యొక్క భక్తమానసంలో దృఢంగా స్థిరపడి, నివసించిన ప్రతి రూపం ఆ ఓంకారానిదే, అంటే ప్రణవానిదే, అంటే కేశవునిదే అనే విషయంలో నాకు ఎప్పుడూ సందేహం కలగలేదు, కలగడం లేదు మరియు కలగదు, ఎందుకంటే కేశవుడు అంటే 'శవం' లేదా ఆకృతికి అతీతంగా ఉన్న చైతన్యం యొక్క మూల ఆధారం. దాని ఉనికిని ప్రపంచం మొత్తం తిరస్కరించినా అది ఎన్నటికీ నాశనం కావడం అసాధ్యం."

సంపాదకీయం చివరలో సద్గురు శ్రీ అనిరుద్ధ బాపు ఇలా వ్రాశారు -

"మిత్రులారా, అందుకే అనవసరమైన అనంతమైన చర్చలు చేస్తూ కూర్చోవడం కంటే, సంపూర్ణ శ్రద్ధ మరియు విశ్వాసంతో పరమాత్మను ఆరాధించండి, మీ కార్యాన్ని సిద్ధింపజేయడానికి శ్రీ సమర్థులు."